Kennisblad Veldbijeenkomst Werkprotocol konijnen uitzetten voor populatieherstel

Het uitzetten van konijnen in de duinen is erg actueel. Op veel plekken zijn beheerders hier mee bezig of dit van plan. Tegelijkertijd leven er bij beheerders veel vragen wat wel en niet werkt. Tijdens deze Veldbijeenkomst krijg je praktische uitleg over het vangen en uitzetten konijnen in de duinen en wisselen we ervaringskennis uit. Waar lopen we tegenaan. Welke oplossingen hebben mensen bedacht.

• Dierecoloog Jasja Dekker vertelt over het OBN onderzoek waaruit het protocol is voortgekomen en vanuit zijn ervaringen met het uitzetten van konijnen in Vlieland.
• Véronique van Meurs, boswachter Fauna en Myrthe Fonck, strategisch Adviseur Natuur, beiden van het Noordhollands Duinreservaat, vertellen over hun ervaringen in het Noordhollands Duinreservaat en nemen de deelnemers vervolgens per fiets mee op excursie de duinen in. 

De dynamiek in de kustduinen neemt af.  Vroeger had de zee grip op het duin.  Stuivend zand en overstromingen zorgden voor een bewegend landschap. Om ons land te beschermen maakten we onze duinen hoog en stevig. De invloed van de zee nam hierdoor af. Daarnaast zorgt neerslag van stikstof uit de lucht voor een toename aan voedingsstoffen in de bodem. Deze omstandigheden zorgen voor steeds oudere duinnatuur. Voor planten en dieren van het jonge duin is minder plek.

Konijnen spelen een belangrijke rol in het duinecosysteem. Zo kunnen konijnen dynamiek in het duin brengen. Ze doen dat door te graven en te grazen. Hun graafgedrag zorgt voor plekken met los zand. Zo ontstaan open plekken, maar komt ook kalkrijker zand naar de bovengrond. Ook als begrazer leveren konijnen een positieve bijdrage. Het konijn is dus belangrijk voor de dynamiek in de duinen.

Door ziektes leven er helaas nu nog maar weinig konijnen in de duinen, waardoor de vegetatie hoger wordt en de kwaliteit van de vegetatie als voedsel voor het konijn daardoor ook minder is. De neerslag van stikstof vergroot dit effect. Bij een kleinere populatie zijn er minder holen in een gebied. Daardoor zijn er minder schuil- en vluchtmogelijkheden. Dit maakt konijnen in een kleine populatie kwetsbaarder voor bedreigingen van predatoren.

Beheerders willen graag konijnen terug in hun gebied. Een manier om dat te bereiken is door konijnen uit te zetten. Er is een protocol ontwikkeld dat beschrijft wat daar allemaal bij komt kijken en welke praktische maatregelen je kunt nemen.