Kennisblad Veldwerkplaats Vochtige Bossen
Rob van der Burg (Bosgroep-Zuid), Emiel Brouwer (B-Ware) en Tim Faasen (Ecologica).
Vochtige bossen behoren tot onze soortenrijkste en meest bedreigde bostypen, maar bijna al deze bossen zijn ernstig aangetast door verdroging. Verbeteren van de hydrologie is de sleutelfactor om de achteruitgang van de natuurkwaliteit tegen te gaan. Dat blijkt uit de onlangs uitgekomen brochure ‘Vochtige bossen-tussen verdrogen en nat gaan’. Dit verbeteren is echter niet eenvoudig en er zijn veel factoren om rekening mee te houden. Een goede aanleiding om er een Veldwerkplaats aan te wijden! Deze Veldwerkplaats biedt beheerders inzicht en handvaten om de inrichting en het beheer van hun (voormalige) vochtige bossen te verbeteren. Het gaat om grote oppervlakten bos in beekdalen, op arme zandgronden en bossen op stagnerende bodems (leembossen). In Natura 2000-gebieden gaat het bijvoorbeeld om alluviale bossen (91EO), eiken-haagbeukenbossen (9160), maar ook om vochtige varianten van zure eikenbossen (9190) en beuken-eikenbossen met hulst (H9120) . In het verleden zijn vaak maatregelen, zoals het plaatsen van stuwen of het afdammen van sloten genomen die te weinig effectief werkten. Maatregelen moeten vooral gericht zijn op herstel van het gehele hydrologische systeem. Door nu een veldwerkplaats te organiseren, kunt u als ecoloog, beheerder, eigenaar of waterschapper de beheerproblematiek nog beter leren kennen, vragen stellen aan de onderzoekers en lokale beheerder. En met eigen ogen de (on)mogelijkheden bekijken.
In deze Veldwerkplaats zal blijken dat hydrologie (inclusief waterkwaliteit) in hoge mate het type maatregel bepaalt, en dat verschillende maatregelen nodig zijn om het systeem optimaal te herstellen, bijvoorbeeld door zowel hoog als laag op de gradiënt sloten te dempen en door verwijderen van rabatten. In het veld kunnen we de verschillende stuurknoppen laten zien. Maatregelen kunnen negatieve effecten hebben zoals het verdrinken van populaties bijzondere soorten of afsterven van bos. Hoe ga je hiermee om?
We gaan verder in op het herkennen van vochtige bossen en de hydro-ecologische processen die spelen en te nemen maatregelen. Vervolgens kijken we wat de gevolgen en potenties zijn voor de aanwezige bosfauna. Informatie over de aanwezige fauna is steevast schaars, zeker voor wat betreft ongewervelden. Hoe ga je daarmee om? Sommige soorten kunnen prima tegen verandering, andere niet. Kunnen we met de huidige beperkte kennis al iets voor die laatste groep betekenen? En wat kunnen we voor mossen en paddenstoelen doen?
Het is (nog) niet mogelijk om perfecte voorbeelden te laten zien, daarvoor is de periode tussen de uitvoering van hydrologische herstelmaatregelen en ecologisch resultaat te lang. Maar de bezoekers doen zeker kennis op waar iedereen mee aan de slag kan.
Programma (PDF met alle informatie)
- Vanaf 09.30 uur: Inloop met koffie/thee
- 10.00 – 10.15 uur: Welkom en voorstelronde
- 10.00 – 12.30 uur: Lezingen
Presentatie brochure ‘Vochtige bossen-tussen verdrogen en nat gaan’
Rob van der Burg (Bosgroepen-Zuid)
Verdroging, vermesting en verzuring in vochtige bossen: hoe werken Hydro-ecologische processen voor de oplossing van deze problemen?
Emiel Brouwer (B-Ware)
Maatregelen: welke maatregelen kun je nemen, welke problemen kom je tegen en hoe inventariseer je de resultaten?
Rob van der Burg (Bosgroepen-Zuid)
Welke mogelijkheden zijn er voor fauna (waaronder insecten)?
Tim Faassen (Ecologica)
- 12.30 – 13.15uur: Lunch
- 13.05 – 16.00: Excursie Urkhovense Zeggen en Groote Heide o.l.v. Rob van der Burg
- 16.00 – 16.30 uur: Afsluiting en evaluatie met een drankje