Kennisblad Verlanding Laagveenpetgaten
Meike van den Brink (Natuurmonumenten), Wim Weijs (vrijwillig onderzoeker Natuurmonumenten), Roos Loeb (B-WARE), Jeroen Geurts (Radboud Universiteit) en Winnie Rip (Waternet)
Veel petgaten in het veenweidegebied zijn verland en de verlandingsvegetaties zijn verouderd. De vraag is: waarom vindt natuurlijke verlanding en de daarop volgende successie naar trilvenen nauwelijks nog plaats, ook niet in speciaal daarvoor recent gegraven petgaten? Onder welke condities vindt wel verlanding plaats en hoe kunnen we dit stimuleren? Wat zijn goede voorbeelden? Hierover gaat deze Veldwerkplaats waarin de resultaten van historisch- en veldonderzoek en recente experimenten centraal staan.
Om de veroudering van verlandingsvegetaties in het laagveengebied tegen te gaan, zijn in de afgelopen twee decennia veel nieuwe petgaten aangelegd. Ondanks de verbeterde waterkwaliteit, heeft dit niet overal geresulteerd in het op gang komen van nieuwe, jonge verlandingsvegetaties. De afgelopen jaren is er zowel historisch (luchtfoto’s en paleo-ecologische studies) als veld- en experimenteel onderzoek gedaan naar de oorzaken hiervan. Ook is gekeken naar de effectiviteit van maatregelen als het stimuleren van jonge verlanding door middel van vlotten, plaggen van oevers en het maaien van kragges. Het is niet zo dat er totaal geen verlanding is opgetreden in de nieuwe petgaten. Verlanding treedt echter niet overal op en kan ook erg traag verlopen. Op sommige plekken is de water- en bodemkwaliteit nog niet toereikend, in elk geval niet voor mesotrafente jonge verlanding die zich later in de successie tot trilveen zou kunnen ontwikkelen. Ook speelt graas door ganzen en kreeften een belangrijke rol in het uitblijven van jonge verlanding. Deze veldwerkplaats biedt interessante uitkomsten waar beheerders verder mee kunnen. Niettemin zitten we nog steeds met vragen, waardoor het ultieme ‘receptenboek’ voor de verlanding van petgaten nog niet geschreven kan worden. Wij hopen u graag te zien!
PROGRAMMA (PDF, met alle informatie)
- Vanaf 09.00 uur: Inloop met koffie/thee
- 09.30 – 09.45 uur: Welkom en voorstelronde
- 09.45 – 12.00 uur: Lezingen
De Ankeveense plassen en het beheer tot nu toe
Meike van den Brink (Natuurmonumenten)
Vegetatieontwikkeling in petgaten: hoe werkt het?
Wim Weijs (vrijwillig onderzoeker Natuurmonumenten)
Resultaten veld- en luchtfotostudie van verlanding
Roos Loeb (B-WARE)
Opzet van resultaten experimenten: beïnvloeden successie met vlotjes, plaggen en maaien
Jeroen Geurts (Radboud Universiteit)
- 12.00 – 12.45 uur: Lunch
- 12.45 – 13.30 uur: Lezing en discussie
Sturen met water: het waterbeheer in de Ankeveense Plassen ten behoeve van de ontwikkeling van petgaten
Winnie Rip (Waternet)
- 13.30 – 16:00 uur: Excursie Ankeveen (wandeling van ca 4 km)
- 16.00 – 16.30 uur: Afsluiting en evaluatie met een drankje